Gedegen informatie over mooie langeafstandspaden en dagwandelingen!

Malerweg

Wandelroute langs rotsformaties in Saksisch Zwitserland (129 km)

Route-informatie

  • Bijna volledige route: P.-Liebethal – Pötzscha
  • Lengte: 129 km
  • Aantal etappes: 7
  • Moeilijkheidsgraad: middelzwaar
  • Beste periodes: half mei t/m juni + sept.
  • Routemarkering: goed
  • Wandelgids en kaart: zie verderop

Malerweg wandelroute

De Malerweg is een wandelroute genoemd naar de “Maler” (schilders) uit de Romantiek, die hier kwamen wandelen en schilderen. Eén van hen was Caspar David Friedrich.
Zij bewonderden in het berg- en bosgebied Sächsische Schweizhet ‘wildromantische‘ landschap met zijn:

  • wilde Schluchten (=wilde kloven) en
  • schroffe Felsen (=steile rotsen) mit atemberaubenden Aussichten.

Een veel gelopen route lag aan de oostzijde van de Elbe. Deze historische Malerweg begon in Dresden en eindigde bij de Prebischtor net over de grens met Tsjechië.
    In 2006 is er een nieuwe Malerweg wandelroute gemaakt, die gedeeltelijk met de historische samenvalt. Doordat er in de tussenliggende eeuwen prachtige paden bijgekomen waren, kon deze nieuwe Malerweg een nóg mooiere route kiezen. Ook werd ze uitgebreid met drie etappes aan de westzijde van de Elbe.
Deze wandelroute is daardoor een “Beeindruckende rundtour“ geworden en daarmee waarschijnlijk het mooiste langeafstandspad van Duitsland.

Etappen-overzicht 129 km

1Pirna.Liebethal..Stadt.Wehlen12km
2Stadt.Wehlen..Hohnstein11km
3Hohnstein..Altendorf14km
4Altendorf..Neumannmühle18km
5Neumannmühle..Schmilka13km
Extra.etappe.naar.Prebischtor20km
6Schmilka..Gohrisch18km
7Gohrisch – Pötzscha23km

De wandeltrektocht is 129km inclusief de kleine afstandjes naar al die Sehenswertes (=bezienswaardigheden) en Lohnende Abstecher (uitstapjes).
De officiële etappes zijn gemiddeld slechts 14km. Dit is weinig voor wandelaars met slechts een dagrugzakje. Ik denk dan eerder aan dagetappes van 20km.
Hier bij de Malerweg, met al die bezienswaardigheden, kun je misschien toch beter deze korte etappes volgen. Je hebt dan meer tijd om alles op je gemak te bekijken.

Begin- en eindpunt

Je loopt van Pirna-Liebenthal naar Pötzscha (tegenover Stadt Wehlen).
De route is als volgt:

  • Pirna-Liebethal — Schmilka = 69km
  • Schmilka — Prebischtor en terug = 20km
  • Schmilka — Pötzscha = 37km

Je komt o.a. door het ‘Nationalpark Sächsische Schweiz’.
(Vanaf Pirna Bahnhof kun je met de bus Linie G/L naar het startpunt in Pirna-Liebethal. Daar begint de route bij de ingang van de Liebethaler Grund.) Je kunt het ook in een uurtje lopen.)


TEN OOSTEN VAN DE ELBE:
Onderweg van Liebethal naar Schmilka doe je ongeveer alle belangrijke bezienswaardigheden ten oosten van de Elbe aan. Laat je niet misleiden door de korte afstanden. Er is veel te zien onderweg en de route is over het geheel genomen middelzwaar.


TEN WESTEN VAN DE ELBE:
Hier staan grote tafelbergen. Soms bestaan ze slechts uit een reusachtige, compacte rotstoren, zoals de Zirkelstein. Een andere keer zijn het geweldige rotsmassieven zoals bij Papstein, Gorisch en Pfaffenstein. Telkens een spannende klim omhoog langs trappen en ladders. Ook Königstein, de grootste bergvesting van Europa, staat boven op een tafelberg, maar liefst 240m boven de gelijknamige stad.

Moeilijkheidsgraad

De dagwandelingen variëren van licht tot zwaar. Op de achterkant van de kaartjes staan ze telkens vermeld.
Over het geheel genomen vind ik dit pad middelzwaar, dus vergelijkbaar met bijv. Harzer-Hexen-Stieg.

Kwaliteit van het pad

De Malerweg wandelroute volgt overwegend smalle zandwegen en – paden. Ze hebben geen modderige plekken. (Er valt in dit droge gebied slechts 600mm neerslag per jaar, die ook nog snel wegzakt in de zandsteen)
    Er zijn een aantal “Aufstiege über Treppen und Eisenleitern. Wie een grote rugzak bij zich heeft, kan die beter onderaan tegen de rotswand zetten (natuurlijk alleen in het geval dat je over dezelfde trap/ladder weer naar beneden komt).
Deze trappen/ladders vormen voor de meeste mensen geen probleem. Slechts een enkeling met zeer veel last van hoogtevrees, durft er niet op.

Hoogteprofiel

Beste periodes

De beste periodes zijn half mei + juni en vervolgens in september.
In Klimastation Dresden is het in juli en augustus nogal warm (24 graden) om hele dagen te lopen.
(In de onderste rij heb ik ter vergelijking de temperatuur van De Bilt gezet.)

Weersinformatie

Ga naar www.weerplaza.nl voor een betrouwbaar weerbericht voor heel Europa.

Werkwijze: Vul boven in het zoekvenster de naam in van een stad in de buurt van je wandelgebied.
Je krijgt dan het actuele weer, de verwachting voor de komende uren en de 14-daagse voorspelling.

Routemarkering

  • Een zwarte M op een witte ondergrond:
    Soms staat er een rood puntje achter de zwarte M. Dit betekent, dat óók de historische Malerweg op deze plaats liep.
  • Groene wegwijzer met daarop ‘Malerweg’ in gele letters.

De Malerweg wandelroute vertoonde door vernielzucht een markering met hiaten. Soms ontbreekt er een bordje en moet je op je kaartje kijken voor de juiste route.

Wandelgids en kaart

WANDELGIDS

Malerweg
Hikeline Wanderführer
Verlag Esterbauer (Duitsland)
Verkrijgbaar bij www.dezwerver.nl

Hikeline is veruit de beste wandelgids.
Haar deelkaartjes zijn acceptabel.
(Schaal 1:35.000 wil zeggen:
1 cm = 350 m 3 cm = ± 1 km)

KAART

Elbsandsteingebirge
Outdoorkarte nr. 18 – 1:35.000
Kümmerley & Frey

Verkrijgbaar bij www.dezwerver.nl

YouTube-video (30 min.)

Julia Bradbury takes her boots and backpack to the Continent to explore the landscape of Germany and the cultural movement that made it famous – Romanticism.
Een serie van 4 prachtige video’s:

  • German Wanderlust 1of4 The Rhine,
  • German Wanderlust 2of4 The Bavarian Alps,
  • German Wanderlust 3of4 Ruegen,
  • German Wanderlust 4of4 Saxon Switzerland.

Probeer de video op YouTube te vinden door daar te googelen:
“german wanderlust 4of4 saxon switzerland”.

Bevoorrading

Levensmiddelen: geen probleem. Er waren voldoende dorpjes met een winkeltje.
Drinkwater: Bij etappe 4 in het nationale park is drinkwater wel een groot probleem. Hier kom je onderweg geen huis of horeca tegen om water te vragen. Zorg dus dat je dan voor de hele dag voldoende drinkwater (en eten) bij je hebt. Buiten het “Nationalpark” waren geen problemen.

Bivakkeren onderweg

Langs de Malerweg wandelroute is het voor ervaren wandelaars mogelijk om te bivakkeren: een overnachting in de natuur, waarbij je ’s avonds een lichte tent opzet en deze ’s ochtends weer afbreekt. Zorg ervoor dat je je veldflessen op tijd bijvult in de dorpen.

Bezienswaardigheden onderweg

Aan de achterzijde van ieder etappekaartje staat een lijstje met Sehenswertes.
Ernaast in de ‘Streckenbeschreibung‘ worden ook nog ‘Lohnende Abstecher’ (=uitstapjes) genoemd.
Geef ze in je kaartjes aan met een balpen. Ze horen namelijk bij het pad en moeten dus niet per vergissing voorbij gelopen worden.

Basteibrücke (Bastionbrug): De totaal overlopen hoofdattractie van de Sächsische Schweiz. Maar het uitzicht vanaf het hoog boven de Elbe uittorende uitzichtpunt is de moeite waard.

Zicht vanaf de Basteibrücke op de Elbe.

The Schrammsteine cliffs in particular are great, and we really felt like adventurers climbing the ladders and iron stairways ( http://easyhiker.co.uk/hiki…

Mooie extra etappe

Oorspronkelijk voerde de historische Malerweg over de grens naar Prebischtor. Dit is de grootste natuurlijke boog (natuurlijke brug) van Europa.
Men liep er naar toe over een weg door het bos die tegenwoordig afgesloten is. Om er nu te komen moeten we omlopen via Hrensko. Dit is geen bezwaar, want vanuit Schmilka is het een mooie dagtocht.

  1. Wandel van Schmilka naar Hrensko,
  2. Aldaar met een boot door de Edmundsklamm,
  3. Omhoog via de Gabrielensteig naar,
  4. Prebischtor (mit Aussicht).

Voor een uitgebreide beschrijving van deze dagwandeling zie wandelgids.

Elbsandsteingebirge of “Sächsische Schweiz”

Dit zandsteengebergte ligt aan beide zijden van de Elbe ten zuidoosten van Dresden. Het heeft:

  • wilde kloven en
  • steile rotsformaties met bovenop spectaculaire vergezichten.

Het is daardoor een van de mooiste gebieden van Duitsland.

Zandsteen
Zoals de naam al doet vermoeden, bestaat deze steensoort uit zand dat is versteend.
De korrels van deze sedimentaire steen bestaan voornamelijk uit kwarts of veldspaat en zijn met mineralen zoals calciet, silica of ijzer aaneengekit tot een gesteente. De korrels variëren in grootte van 0,06 mm (1/16 mm) tot 2 mm. De kleur varieert van wit tot oranje, rood, bruin, groen en grijs, afhankelijk van de aanwezige mineralen.
Het oorspronkelijke zand waaruit de zandsteen is gevormd, kan zijn afgezet in woestijnen, meren, rivieren, delta’s of ondiepe zeeën.
Aan zandsteen worden verschillende namen gegeven, afhankelijk van kenmerken zoals de vorm, grootte en samenstelling van de korrels.

Rotsformaties.

Edmundsklamm – Een Klamm is een bijzonder nauwe kloof in het gebergte, met deels overhangende rotswanden.

Prebischtor, grootste natuurlijke boog (natuurlijke brug) van Europa.

Malerweg en Elbsandsteingebirge

“Malerweg” betekent Schilderspad, en het zal niemand verbazen dat deze route vooral uitblinkt in schilderachtige vergezichten. Het gebied was erg in trek bij de vroeg-romantische schilders in een tijd – het late 18e-eeuwse Europa – waarin steden als Berlijn, Leipzig en Dresden nog ver verwijderd waren van beroemde landschappen met dramatische panorama’s, zoals de Alpen.
    Het Elbsandsteingebirge, ten noorden van de Elbe, lag daarentegen betrekkelijk dichtbij en fungeerde als een handig alternatief voor bijvoorbeeld Zwitserland of Italië.
    Op de romantische schilderijen uit die tijd ziet het landschap er altijd groots en monumentaal uit, terwijl het in werkelijkheid misschien wat minder imposant is – charmant, maar niet echt overweldigend: weinig toppen zijn hoger dan 500 meter. Maar je snapt het idee, en het zou oneerlijk zijn om het als pure fantasie af te doen.
    De meeste schilders die door de Malerweg zouden zijn geïnspireerd, zijn tegenwoordig vrij onbekend, maar misschien heb je werk gezien van Caspar David Friedrich. Zijn bekendste schilderij, Der Wanderer über dem Nebelmeer (De Wandelaar boven de Nevelen), geeft een goed beeld van zijn stijl.

Ode aan het wandelen van Caspar David Friedrich

De veruit bekendste romantische Duitse ode aan het wandelen is het schilderij Der Wanderer über dem Nebelmeer van Caspar David Friedrich: een op de rug geziene mannelijke gestalte, onmiskenbaar peinzend, de blik gericht een mistig berglandschap met kliffen en gapende afgronden.
Het afgebeelde landschap bestaat niet echt. Het is een combinatie van een uitzicht in de Sächsische Schweiz en een Alpenpanorama.

“Der Wanderer über dem Nebelmeer” van Caspar David Friedrich (1774–1840)
Dit schilderij bevat ook elementen uit het lokale landschap. Het meest herkenbare daarvan is de Zirkelstein, een tafelberg (mesa), die je tegenkomt in etappe 6, waar je er vanaf de overkant van de Elbe zicht op hebt.

Bosgemeenschappen

Naar gelang bodem, reliëf, neerslag, zonne-instraling, temperatuur, etc. vormen zich heel verschillende bosgemeenschappen. Typisch voor het Elbsandsteingebirge zijn:

1. Plateaubos (Riffwald)

Boven op de steile zandsteenrotsen met hun plateaus staat dit bos vol specialisten.

  • Op deze standplaats is de bodem dun. Je moet je hier goed kunnen vastklampen. Hier is geen plaats voor diepwortelaars.
  • De wind blaast er hard.
  • Er is weinig water, want de dunne bodem kan die niet vasthouden.
  • Ook droogt de bodem dikwijls uit door de zon. De temperatuur kan er wel 70ºC worden. In de winter wordt het er echter kouder dan beneden.

Al met al een standplaats voor overlevingskunstenaars.
Specialisten boven op de rotsen zijn: Grove den en Ruwe berk. Hier en daar ook Wilde lijsterbes. Op de karige bodem Struikhei en Rode bosbes.

2. Kloofbos (Schluchtwald)

Het zonlicht dringt nauwelijks door in de diepe kloven. Het heeft een vochtig en koel kelderklimaat.
Hier groeien Fijnsparren (Fichten), Gewone zilversparren (Weisztannen) en Beuken (Buchen).
Bovenaan, waar het nog licht en warm is, domineert de Beuk; onderaan in de schaduw, dus koud en vochtig, de Fijnspar.

3. Beukenbos (Buchenwald)

Op de vlakten en de niet te steile hellingen is van nature de standplaats van de beukenbossen (en de gemengde beukenbossen) (bijv. rond de Groszer Winterberg).
De mens heeft die bossen gekapt en meestal met Fijnsparren beplant. Deze homogene produktiebossen moeten nu weer langzaam veranderd worden in veelzijdige natuurbossen.

SNP Natuurreizen

Zie: www.snp.nl/reis/… en voor hun andere wandelvakanties in Duitsland: www.snp.nl/reizen/…
Deze wandelreizen bieden een betrouwbare keuze voor georganiseerde wandelvakanties.
Wanneer de zwaarte wordt aangegeven met 1.of 2 zwarte cirkels, sluiten de reizen goed aan bij mijn wandelingen. Dit betekent dat je niet te veel wandeluren of hoogtemeters per dag hoeft te maken.

Twee mooiste dagwandelingen in het Altmühltal

  • Pfaffenstein (3uur),
  • Schrammsteinaussicht – Groszer Winterberg (5.30 uur).

In wandelgids:
Elbsandsteingebirge
Rother Wanderführer
Bergverlag Rother (Deutschland)

Verkrijgbaar bij: www.dezwerver.nl

Aanbevolen websites

Let op: na verloop van tijd kunnen sommige links niet meer werken. De betreffende pagina is dan mogelijk verplaatst of verwijderd.
Tip: zoek via Google op de naam van de website in combinatie met het trefwoord malerweg. Als de pagina alleen is verplaatst, vind je deze meestal alsnog terug.

Blick auf die Burg Hohnstein vom Ritterstein

Schmilka: Blick auf die Schmilksche Mühle.

Königstein

Kijk ook eens bij mijn andere paden in Duitsland.